رفراندوم، تنها گزینه پیشه رو، سام جدی

سیر تحولات به وقوع پیوسته در هفته های اخیر نشان می دهد که اوضاع کشور آبستن حوادثیست که دیر یا زود مواجهه خواهدشد. از آن نمونه, بررسی پرونده ی هسته ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل که تا 28 آوریل تقریبا به نتیجه ی نهایی خود در ارتباط با تصمیم گیری در مورد پرونده ی ایران نزدیک خواهد شد. از هم اکنون زمزمه ها و بحث پیرامون چگونگی کم و کیف وضع مجازات و تحریم علیه ایران بر سر میز مذاکرات سیاستمداران اروپایی و آمریکایی قرار گرفته و بخش هایی از آن نیز مشخص شده است. این البته برای ایران امروز با تمام مشکلاتی که در سال جاری در حوزه های مختلف سیاسی, اقتصادی و اجتماعی با آن روبروست, خبر خوشحال کننده ای نخواهد بود.

هم زمان اخباری نیز در رسانه های غرب منتشر می شود که حکایت از تصمیم جدی سران کاخ سفید بر مقابله ی با برنامه های اتمی ایران دارد. استدلال این سیاست مداران مبنی بر این است که با تجهیز ایران به سلاح اتمی, نقشه جغرافیای سیاسی و ژئوپلتیک منطقه به کلی دگرگون خواهد شد که با منافع جهان غرب و امنیت منطقه در تضاد خواهد بود.از دیگر سو آنها بر این گمانند که این دانش حساس به دست گروه های غیر مسئول و تروریست خواهد افتاد که تبعات آن برای جهان امروز غیر قابل تصور خواهد بود. بنابراین در مرحله ی کنونی آمریکا با تمام قوا تصمیم به مقابله ی با دسترسی ایران به امکان تول!
د سلاح هسته ای گرفته و آنرا برای خود یک اصل دانسته و در صورت لزوم تمام هزینه های آنرا نیز خواهد پرداخت.

در داخل اما در همچنان بر یک پاشنه می چرخد و جناح حاکم بر قدرت بی توجه به عقلانیت و منافع ملی, در حال ترک تازی و نمایش قدرت در حوزه های نظامی و یا تولید و تکمیل تکنولوژی هسته ای است. خبر فرآوری کیک زرد یا اورانیوم غنی شده, در ادامه ی همان رجز خوانی ها و پنجه و دندان نشان دادن هایست که در هفته ی گذشته با مانور دریایی و آزمایش موشک های جدید صورت گرفته, برای مقابله با دشمن قهاری که هم اکنون خود را به اطراف دیواره های مرزی کشور کشانده و گوش به فرمان حمله است. نمایش و برپایی جشن فراوری کیک زرد که با تلاش فراوان رسانه های گروهی حکومت در القاء حس افتخار ملی در مردم همراه بود, بنظر نمی رسد چندان تاثیری در بر انگیختن غرور ملی مردمی داشته باشد که تا اعماق وجود در مشکلات اولیه ی معیشتی و اجتماعی و رفاهی بسر می برند. اصولا منطق حکم می کند که مردم برای اقدامی که در راستای حل مشکلات اولیه شان که سالها با آن در گیر هستند احساس شادمانی و شعف کنند, نه اقدامی که تحریم اقتصادی,جنگ و مصیبت را برایشان به همراه داشته باشد.این البته دقیقا همان شعاری بود که دولت حاکم توانست با استفاده از آن بر اریکه ی قدرت تکیه زند, اما دانسته یا ندانسته هرگز در راستای احقاق آن قدم برندارد.

از سویی دیگر و هم زمان با این اقدامات تند رو ها, اخبار شکاف در بین طیف محافظه کار بالا گرفته و افراد مصلحت اندیش از این طیف را به رایزنی و گمانه زنی در ارتباط با رخداد های پیش روی کشور با یکدیگر وا داشته, بطوریکه بعضا زبان به گله گذاری و انتقاد از عمل کرد جناح حاکم باز کرده اند. عمق این شکاف تا حدی است که بعضی از سران سنتی جناح راست را نیز فرا گرفته و مسئولان حزب موتلفه را بر سر میز مذاکره با مشارکتی ها کشانده تا شاید راهی برای بن بست پیش رو پیدا کنند.شاید این طیف از راست گرایان حال قدر زمانی را در یابند که دولتی بنام اصلاحات با پشتوانه ی 20 میلیون رای بر سر کار بود که وجهه ای جهانی به همراه آورده بود و آنها با خیالی آسوده در زندگی بسر می بردند. اما هم اکنون در دولتی اصول گرا و خودی, هراس جنگ و حمله ی دشمن خواب را بر ایشان پریشان ساخته است.

بخش هایی از جناح حاکم هم که معقولانه تر به اوضاع نگاه می کنند در راستای مصالح نظام, با پیش کشیدن موضوع مذاکره مستقیم با شیطان بزرگ, سعی در پیدا کردن راهی برای برون رفت از بن بست موجود دارند.انجام آن اما تا به حال میسر نشده و آمریکا که خود را در موضعی برتر می بیند و پشتوانه ای مردمی نیز برای طرف روبرو متصور نیست, علاقه ای به انجام آن نشان نمی دهد.با این حال فرض اینکه ایشان موفق شوند باب گفتگو را با آمریکا باز نمایند و بر سر موضوعات مورد اختلاف, یعنی توقف کامل فرآوری سوخت هسته ای و عدم حمایت از گروه های شبه نظامی در عراق به توافق برسند, باز هم یک نکته ی اساسی باقی می ماند که آن دموکراسی در داخل کشور است.
در حقیقت شاکله ی اصلی حضور آمریکا در منطقه نبود دموکراسی در این منطقه است که آنها را به این نقطه کشانده و فقدان آن, با دکترین سیاسی آمریکا ی پس از 11 سپتامبرو امنیت ملی آن همساز نیست.بطوریکه آمریکا در همه ی امور این فاکتور مهم را در برآوردهای سیاسی خود مد نظر قرار می دهد. برای نمونه وقتی از نماینده ی آمریکا در مورد دلیل بر خورد دوگانه ی کشور مطبوعش در مورد برنامه ی هسته ای هند وایران می پرسند, وی می گوید:"هند داری یک دموکراسی کامل است, بنابراین تصمیماتی که در آن کشور گرفته می شود منطبق بر منطق عمومی مردم آن جامعه بوده و این از نظر جامعه بین الملل نمی تواند خطر آفرین و مشکل ساز باشد".بنابراین وجود دموکراسی در این میان از نقش حیاتی و تعیین کننده برخوردار است که هیئت مصلحت اندیش مذاکره کننده, در وهله ی اول باید بدنبال راه حلی برای این نقصان عمده باشند.

در مجموع چنان که ذکر شد با ادامه ی روند موجود, در آینده ای نچندان دور تحریم اقتصادی و در نتیجه بحرانهای اقتصادی و اجتماعی جامعه ی ایران را فرا خواهد گرفت و مردمی که هم اکنون در شرایط بسیار دشواری بسر می برند, باید منتظر اوضاع وخیم تری باشند. با تهدید هایی که آمریکا و متحدانش از هم اکنون شروع کرده اند و از دیگر سو اقداماتی که تندرو ها در ایران در پیش گرفته اند, جنگ و در گیری نظامی پیامد گریز ناپذیر رویه ی موجود خواهد بود. جنگی که در ابتدا با نابودی تاسیسات نظامی و کارخانجات و صنایع تولیدی کشور آغاز خواهد شد که میلیاردها دلار از بودجه ی کشور در آن صر گردیده است. بعلاوه تلفات جانی مردم بیگناه نیز ابعاد فاجعه آمیز آنرا از حد وحساب خارج خواهد ساخت.در این میان اما نظامیان حاکم نیز با تهدید هایی, متقابلا سعی در ترساندن حریف قدرت مند خویش را دارند. اما در حقیقت مقابله با دشمنی که از آنسوی اقیانوس ها و با هدایت ماهواره ها نظامی خود وارد کارزار می شود, عملیست بسیار دشوار وغیر معقول.

در این شرایط نشستن و منتظر حادثه بودن خطایست نابخشودنی. حال که عدم توانایی در حل مشکلات و مسائل عادی و جاری مردم توسط جناح حاکم مشخص گردیده و افراد بسیاری حتی از حکومتیان سابق نیز به این مهم رسیده اند که ادامه ی وضع موجود می تواند برای کشور فاجعه بار باشد, تنها راه پیشرو دعوت از مردم برای حضور در تصمیم گیری های کلان کشور یا به عبارتی همان رفراندوم برای تعیین ساختار حکومتی جدید با پشتیبانی مردمی و با نظارت سازمان ملل است.البته در شرایط موجود, گرفتن قدرت ازطیف حاکم بر ایران آنهم با زبان مفاهمه و دموکراتیک کمی مشکل بنظر می رسد. اما آنها باید در نظر داشته باشند که در حال حاضر تنها راه جان بدر بردن خود آنها از گردابی که بوجود آورده اند, رجوع به مردم و انتخابات آزاد است.مسئله ای که شاید امروز افکار عمومی جامعه, بسیار بیشتر از آنچه که یک سال پیش که این طرح عنوان شده, به لزوم اجرای آن ایمان آورده باشد. جنگ و در گیری نظامی ضمن وارد آوردن خسارت های جانی ومالی صد ها میلیاردی برای کشور و نابودی منابع اقتصادی کشور, قتل و غارت را نیز با خود به همراه خواهد داشت که دود حاصل از آن بیشتر از همه به چشم افراد داخل حاکمیت خواهد رفت. در حالیکه زبان گفتگو و مصالحه ی با مردم در فضایی قانون مند می تواند از ابعاد فاجعه هم از بعد داخلی و هم از بعد خارجی بکاهد و کشوری را نیز در نزد افکار عمومی جهان سر بلند گرداند. پس تا وقتی باقی مانده, باید بیشتر به این تنها گزینه ی پیشه رو اندیشید.