سوریه نقطه آغاز نقشه اسرائیل؟، آی آر دیپلوماسی

نویسنده : على موسوى خلخالى منبع آی آر دیپلوماسی

امروز صبح یک خودروی بمب­گذاری شده در برابر دفتر سازمان امنیت سوریه در دمشق پایتخت سوریه منفجر شد که بر اساس آخرین خبرها «عماد مغنیه» یکی از رهبران مهم حزب­الله در سوریه در این حادثه تروریستی کشته شده است. حزب­الله اسرائیل را عامل این ترور دانسته است.

انفجار دمشق که در نوع خود ناباورانه است، از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. به گونه­ای که کارشناسان پیش­بینی می­کنند، آغازگر تحولات تازه­ای باشد که به طور کل منطقه را تحت تاثیر قرار داده و آن را وارد فاز تازه­ای کند. شاید قرار است سوریه نقطه مبدا این تحول تازه باشد.

این انفجار در منطقه «کفر سوسه» در دمشق به وقوع پیوسته است. بنا به گزارش­ها خودروی بمب­گذاری شده یک پاجروی مدل جدید بوده که هیچ کس نمی­توانسته به وجود بمب در آن شک کند. مقام­های امنیتی سوریه تا کنون هیچ اظهار نظری در این باره نکرده­اند.

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

وجود بناهای مدرن و زیبا، یک مدرسه ایرانی، مرکز پلیس و یک دفتر رسمی و مجهز وابسته به سازمان امنیت سوریه از ویژگی­های این منطقه محسوب می­­شود.

با وجود این که برخی از مسئولان حماس در این منطقه حضور داشتند و در لحظه حادثه در آنجا تردد می­کردند، اما به هیچ کدام از آنها آسیبی وارد نیامده است. این در حالی است که در دقایق ابتدایی مخابره خبر انفجار، شبکه­های خبری خبر از کشته شدن یکی از مقام­های حماس در سوریه داده بودند. با این حال برخی از شبکه­های عربی هدف قرار دادن مسئولان حماس را در این حادثه چندان بعید ندانستند.

یک شاهد عينى در این باره گفت: «ده­ها تن از اعضاى پليس و سازمان اطلاعات سوريه فورا در محل حادثه حاضر شده و اين منطقه را تحت کنترل خود درآوردند.»

در همین حال برخی روزنامه­های عربی خبر از سفر امروز «منوچهر متکی» وزیر امور خارجه ایران به سوریه داده­اند.

احتمالات و پیش­بینی­ها

آنچه در واقعه تروریستی امروز در سوریه رخ داده اما و اگرهای بسیاری را در پس خود دارد. به گواه آمار دمشق یکی از پنج شهر امن جهان است و وقوع چنین حادثه­ای تعجب بسیاری را برانگیخته است.

از آنجا که این انفجار بصورت کاملا حرفه­ای روی داده و نوع و شیوه آن بویژه انتحاری نبودن آن نشان می­دهد که دست القاعده در پس این ترور نیست. اما از آنجا که حزب­الله رسما اسرائیل را در پس این حادثه تروریستی دانسته و دلایلی که برای دست داشتن اسرائیل در این حادثه می­توان متصور شد، می­توان گفت که این اتهام حزب­الله به اسرائیل صحیح باشد.

اسرائیل پیش از این اعلام کرده بود که از این پس قصد دارد، ترور رهبران حماس را سرلوحه فعالیت­های سازمان­های امنیتی خود قرار دهد و می­خواهد ترور آنها را مجددا آغاز کند.

واقعه­ای که امروز در دمشق رخ داد در محله­ای بوده که مقام­های حماس نیز در آن حضور داشتند. شاید در نهایت به کسی از آنها آسیبی وارد نیامد اما به هر حال یکی از مقام­های حزب­الله کشته شد که در محتوای صورت مسئله ما تغییری ایجاد نمی­کند. زیرا به هر حال هم حماس و هم حزب­الله دشمنان درجه اول اسرائیل محسوب می­شوند و در هر حال این رژیم درصدد از بین بردن آنها است.

دوم این که همان طور که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان معتقدند، هدف قرار دادن نیروهای حماس هدف اصلی عملیات بوده، اما اتفاقا یکی از رهبران حزب­الله کشته شده است.

حال پرسشی که در این جا مطرح می­شود، این است که اسرائیل چه اهدافی را از این واقعه تروریستی دنبال می­کند؟ آیا اسرائیل برنامه تازه­ای را در منطقه طرح­ریزی کرده است؟

شواهد امر نشان می­دهد که نه تنها برنامه تازه­ای برای منطقه طراحی شده بلکه خود اسرائیل نیز احتمالا بازیگر اصلی یا حداقل آغازگر این برنامه است. ظاهرا قرار است سوریه نقطه آغاز این برنامه باشد.

در این جا باید اهداف اسرائیل را به دو بخش تقسیم کنیم. نخست گروه­های مقاومت که اکنون حماس، حزب­الله و جهاد اسلامی در راس آن هستند و هدف قرار دادن آنها مد نظر اسرائیل است. دوم کشورهای حامی و متحد این گروه­ها یعنی سوریه، ایران و دیگر کشورهای حامی مقاومت در برابر اسرائیل.

گروه­های مقاومت

اسرائیلی­ها تلاش دارند به هر نحوی که شده خطر حماس، جهاد اسلامی و حزب­الله را از دامان خود دور کنند. در این میان از بین بردن حماس و جهاد اسلامی که کنترل غزه را در اختیار دارند به دلیل رو در رویی علنی با اسرائیل در اولویت این رژیم قرار دارد.

حملات موشکی گروه­های مقاومت به شمال اسرائیل همچنان ادامه دارد و گویا بر تعدد و گستردگی آن نیز افزوده شده است. تقریبا هر روز موشک­های گروه­های مقاومت به اسرائیل روانه است و این موضوع مزاحمت­های بسیاری را برای اسرائیلی­ها موجب شده است. این نگرانی پس از کنترل حماس بر غزه بسیار افزایش یافته. زیرا علنا کنترل بخشی از فلسطین به دست دشمنان سرسخت و خونین اسرائیل افتاده است.

اسرائیلی­ها در ابتدا تحت فشار افکار عمومی و کشورهای عرب و غربی مجبور بودند با وضعیت موجود بسازند و خود به کشورهای عرب و غربی فشار بیاورند که حماس دست از پرتاب موشک به اسرائیل کشیده و حتی پای میز مذاکره بنشیند. اما نه تنها این فشارها تا کنون اثری نداشته بلکه پرشتاب­تر و بیشتر نیز شده است. علاوه بر آن بنا به گزارش منابع اسرائیلی اکنون گروه­های مقاومت توانسته­اند به موشک­های پیشرفته­تری دست یابند به گونه­ای که برد برخی از آنها حتی قادر است جنوب اسرائیل را نیز هدف قرار دهد. این موضوع بر نگرانی اسرائیلی­ها به شدت افزوده است.

«ایهود اولمرت» نخست­وزیر اسرائیل که برای یک دیدار رسمی در آلمان به سر می­برد در دیدار با آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان رسما گفت: «سیاست ترور را از امروز مد نظر قرار می­دهیم و اجازه نمی­دهیم اسرائیل پیش از این در معرض خطر باشد.»

در همین حال «حاییم رامون» معاون نخست وزیر اسرائیل نیز گفت: «ارتش وظیفه دارد تمام رهبران حماس را هدف قرار دهد. باید همه آنها را چه مستقیم چه غیر مستقیم از پای در آورد.»

وی حتی به تهدید علنی حماس پرداخت و گفت: «روزهای حماس دیگر به پایان رسیده و این جنبش­ روزهای آخرین خود را سپری می­کند.»

در همین حال ایهود باراک وزیر دفاع اسرائیل که این روزها در ترکیه به سر می­برد و جشن تولد خود را در آنجا می­گذراند، قبل از آن که به آن کشور سفر کند در دیدار با گروه روابط خارجی پارلمان اسرائیل گفت: «عملیات اسرائیل در غزه توسعه خواهد یافت. ما اکنون به پیروزی بیش از هر روز دیگری نزدیک­تر شده­ایم. اکنون دیگر زمان مطرح نیست بلکه فوریت مطرح است.»

وی در ادامه افزود: «ما برنامه طولانی برای افزایش فشارها بر حماس مد نظر داریم. ما می­خواهیم زمینه­های سقوط حماس را در سریعترین زمان ممکن مهیا کنیم.»

اسرائیلی­ها برای نشان دادن زهر چشم خود حتی دامنه فعالیت­های خود را تا جبهه محمود عباس نیز گسترش داده­اند. بنا به گزارش­ها شب گذشته نیروهای اسرائیلی «حاتم عبدالقادر» مشاور محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطینی و مسئول امور قدس را در کرانه باختری دستگیر کرده و با خود به اسرائیل بردند.

آنها همچنین شب گذشته 14 محله در کرانه باختری را به طور کامل بازرسی کرده و حداقل 10 فلسطینی را دستگیر و در حدود 700 هزار دلار پول نقد را مصادره کردند.

تمام این شواهد نشان می­دهد که اسرائیلی­ها برنامه تازه­ای را علیه فلسطینیان و گروه مقاومت مد نظر دارند و قصد دارند بزودی طرحی علیه آنها به اجرا برسانند.

سوریه

اما انفجار امروز دمشق یک پیام ویژه به سوریه نیز دارد. اگر اسرائیل واقعا متهم اصلی واقعه امروز باشد، آنگاه می­توان گفت، آنها با انجام این هدف قصد داشتند یک پیام روشنی را نیز به اطلاع سوری­ها برسانند.

سوریه محل این حادثه انتخاب شد زیرا سوریه بیشترین حمایت را در میان کشورهای عربی از گروه­های مقاومت فلسطین و لبنان انجام می­دهد. تمام گروه­های مقاومت در دمشق دفتر رسمی دارند و از حمایت مستقیم دولت سوریه برخوردارند. علاوه بر آن اسرائیل مدعی است که سوریه سلاح و موشک در اختیار گروه­های مقاومت می­گذارد.

بنا بر این اسرائیل با انجام این کار به نوعی قصد داشته این پیغام را به سوریه برساند که در صورت تداوم حمایت­هایش از گروه­های مقاومت اسرائیل از این که علیه سوریه وارد عمل شود، ابایی ندارد.

اما این یک طرف قضیه است. طرف دیگر قضیه به هم­زمانی حادثه با اظهارات ایهود باراک در ترکیه باز می­گردد. وی در ملاقات با مقام­های ترکی از آنها خواست که به دلیل وجود روابط حسنه میان ترکیه و سوریه و وجود امکانات مناسب در این زمینه آنها از نفوذ خود استفاده کرده و میان سوریه و اسرائیل میانجیگری کنند.

یک مقام نزدیک به ایهود باراک در این باره گفت: «باراک بر خلاف ایهود اولمرت راه سوریه و فلسطین را در طول هم و متعاقب هم می­داند. از این رو معتقد است باید روابط با سوریه برقرار شود تا بدین ترتیب خطر حماس نیز کاهش یابد.»

یکی از دیپلمات عالی­رتبه ترک نیز در این باره گفت: «ترکیه تلاش خواهد کرد با وساطت میان اسرائیل و سوریه نقش تسهیل­کننده­تری میان این دو بر قرار کند. در آینده­ای نزدیک رجب طیب اردوغان و عبدالله گل پیغام­هایی را از دشمق برای باراک خواهند آورد.»

اگر کمی به عقب بازگردیم، در می­یابیم که سال گذشته درچنین روزهایی اخباری افشا شد که سوریه و اسرائیل تلاش دارند به صورت پنهانی با یکدیگر رابطه برقرار کرده و پای میز مذاکره نشسته و تمام اختلاف­های موجود با یکدیگر حل و فصل کنند. این اتفاق به دلایل مختلف رخ نداد که مهمترین آن مخالفت آمریکا با این رابطه بود.

اظهارات امروز باراک را می­توان در راستای مذاکرات مخفی بی­نتیجه دو طرف برای برقراری رابطه دانست. به عبارت دیگر اسرائیل قصد دارد به سوریه بفهماند، در صورتی که دست از حمایت از گروه­هیا مقاومت یعنی حماس و حزب­الله بردارد، حاضر است با آن رابطه برقرار کند.

در این جا یک نکته دیگری را نیز می­توانیم برداشت کنیم و آن این که اگر اظهارات باراک را در کنار واقعه تروریستی امروز سوریه بگذاریم، در می­یابیم که اسرائیل قصد داشته این پیغام را به سوری­ها بدهد که اسرائیل دو رو دارد. یک روی خشن که نمونه آن را امروز دیدید و یک روی ملایم که همان چیزی است که باراک در ترکیه گفته است. حال انتخاب با خودتان است.