ترکیه و کردها؛ نبرد ارتش مسلح در برابر چریک های تیزپا، راديو فردا

دولت ترکيه در تدارک برای انجام يک حمله نظامی احتمالی گسترده و با هدف تعقيب چريک های حزب کارگران کرد پ کا کا، نيروها و تجهيزات نظامی سنگين خود را به مرز عراق منتقل می کند.

ارتش ترکيه دارای نيم ميليون سرباز، مجهز به سلاح هايی مطابق با استاندارد نيروهای نظامی ناتو و با پشتوانه قوی نيروی هوايی است، در حالی که اعضای حزب کارگران کرد پ کا کا بر اساس برآوردها تنها از شش هزار رزمنده در خاک عراق، که به تسليحات نظامی ضعيف مجهز هستند برخوردار است. اما استقرار در مناطق ناهموار کوهستانی شمال عراق مبارزه با آنها را دشوار می سازد.

ترکيه را می توان به «خرس نيرومند و نابينايی» تشبيه کرد که مورد آزار و ايذای سگ کوچک و تيز پايی قرار گرفته است. با وجود آنکه خرس بزرگ توانايی آن را دارد که سگ کوچک را از بين ببرد، اما قادر نيست به سهولت بر حريف چابک خود ضربه وارد آورد.

اين سگ تيز پای کوچک، که در اينجا حزب کارگران کرد پ کا کا به آن تشبيه شده است، از سال ۱۹۸۴ ميلادی تاکنون در تلاش برای ايجاد يک دولت مستقل در جنوب غربی ترکيه به طور جسته گريخته با دولت ترکيه مبارزه کرده است.

حزب پ کا کا در سال ۱۹۹۹ پس از دستگيری و زندانی شدن عبدالله اوجالان، رهبر گروه توسط دولت ترکيه، روحيه مبارزه طلبانه خود را از دست داد و اعلام آتش بس کرد.

اما اين گروه در سال۲۰۰۴ بار ديگر سلاح بدست گرفت و از پايگاه نسبتا امن خود در شمال عراق عمليات روز افزون نظامی خود را پيگيری کرد.

اين گروه اخيرا به چندين حمله مهلک دست زده است.جنگجويان پ کاکا تنها در ماه جاری بين سی تا چهل سرباز ترک را از پای درآورده و گمان می رود هشت سرباز ديگر را نيز به اسارت گرفته باشند.

جنگی بدون تناسب نظامی

الکساندرا اشبورن، يک مشاور نظامی بين المللی به راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی می گويد:«چنانچه ترکيه وارد خاک عراق شود، ارتش قدرتمند نيم ميليون نفره آن قادر نخواهد بود در امتداد آن اراضی ناهموار مرزی کنترل را به ميل خود در دست گيرد.»

وی می افزايد:«چنانچه درگيری بروز کند، اين جنگ بر اساس معيارهای جنگ چريکی انجام خواهد شد و با وجود عدم تناسبی که رسما ميان قابليت ها و تجهيزات نظامی ترکيه و جنگجويان پ کا کا اعلام شده است، می توان گفت که آنهادرواقعدرعرصهجنگبايکديگرهمترازند.»

به اعتقاد خانم اشبورن،«ترک ها قادر نخواهند بود از سلاح های جنگی پيشرفته خود، که شامل چندين هزار قطعه تسليحات نظامی ساخت آلمان و آمريکا است، استفاده کنند و يا از توپخانه های سنگين خود به بهترين شکل ممکن بهره ببرند.»

اين مشاور نظامی بين المللی، نيروی نظامی ترکيه را «نيروی قابلی» توصيف می کند اما قدرت آن را تنها در جنگی از نوع کلاسيک،«بالا»تلقی می کند،نه دريک محدوده کوهستانی با گذرگاههای بلند ودره های تنگ و عميق.

به گفته وی، «جنگ در چنين منطقه ای به درگيری تن به تن و به سبک چريکی مبدل خواهد شد، سبکی که بسياری از سربازان ترک در آن آموزش چندانی نديده اند.»

خانم اشبورن می گوید: «از سوی ديگر نيروهای پ کا کا را داريم، که از لحاظ تکنولوژی پيشرفته نيستند اما از نظم، انضباط و آموزش خوبی بهره مندند و با جان و دل برای رسيدن به آرمان خود می جنگند.»

تاکتيک های چريکی کلاسيک شامل پرهيز از هرگونه برخورد نزديک، به هر قيمتی و تنها انجام حملات غافلگير کننده می شود.

زمستان پيش رو به شدت نيروی هر دو طرف را به آزمايش وا می دارد. با اين حال پ کا کا از مزيت آشنايی با منطقه و برخورداری از قدری حس همدردی از سوی بسياری از کردهای عراق بهره مند است.

اين خود برای آنها نوعی تسلی خاطر به شمار می آيد که سربازان ترک از آن برخوردار نخواهند بود .

در اين زمينه بايد مسئله نيروی هوايی مد نظر قرار گيرد. ترک ها دارای جت های جنگنده اف ۱۶ ، اف پنج و هليکوپترهای کبری و آپاچی هستند که برای حملات زمينی مورد استفاده قرار می گيرند.

پ کا کا از سوی ديگر بر روی زمين در معرض حمله قرار دارد. اماشايدبتوانمزيتکردهاراهمانمحدودبودنتعدادشانتلقی کرد.زيراشاملگروههای بزرگنيستندکهبتوانآنهارابهراحتی درمعرضبمبارانهوايی قرارداد.آنهابهآسانی می توانندخودرا درکوهستان،بويژهدرهوای طوفانی ومهآلودپاييزپنهانکنند.

شرایطی مشابه افغانستان؟

کريگ هيل، ويرايشگر دفاعی مجله «فلايت اينترنشنال» اظهار عقيده می کند: «ترک ها با مشکلاتی مشابه آنچه نيروهای ائتلاف در افغانستان با آن مواجهند، روبرو خواهند شد. آنها با يک دشمن بسيار منظم که با منطقه آشناست و به راحتی می تواند خود را در ميان کوه ها پنهان کند روبرو خواهد ديد. چنانچه خواستار آن باشيد که تعداد کمتری از غير نظاميان کشته شوند، آنگاه فقط به استفاده از حملاتی نظير حملات هليکوپتری محدود خواهيد شد، که اين خود امر دشواريست، مگر آنکه در ميدان باز با دشمنان خود روبرو شويد.»

البته برای تشخيص صحيح آنچه که پ کاکا با آن روبرو خواهد شد همه جوانب پيچيده کاملا مورد بررسی قرارنگرفته است.

هوشيار زيباری، وزير امور خارجه عراق که اصالتا کردتبار است، روز سه شنبه، بيست و سوم اکتبر، قول که دولت عراق برای حل مشکل چريک های جدايی طلب کرد در شمال عراق با دولت ترکيه همکاری خواهد کرد.

آقای زيباری سخنان خود را پس از ديدار با علی باباجان، وزير امور خارجه ترکيه ابراز کرد.

وی گفت: «ما به هيچ حزب يا گروهی از جمله گروه پ کا کا اجازه نخواهيم داد تا روابط دو جانبه ما را آلوده کند و من همچنين به آقای باباجان اطمينان دادم که دولت عراق عملأ ترکيه را در تهديدی که با آن مواجه است ياری خواهد داد.»

اما آقای زيباری با توجه به مشکل درگيری های گسترده ارتش عراق با ستيزه جويان آن کشور، در رابطه با عمليات نظامی محتمل وارد جزئيات نشد.

به نظر می رسد که مقابله با جنگجويان پ ک ک در مناطق کوهستانی برای ارتش عراق نيز امر ساده ای نخواهد بود.

اين احتمال می رود که پيشمرگه های کرد که تحت کنترل دولت منطقه ای کردستان قرار دارند و در زمينه جنگ های چريکی از تجربه خوبی برخورداند و حتی عليه نيروهای پ کا کا جنگيده اند وارد اين درگيری ها شوند. با اين حال چنين گزينه ای غيرمحتمل به نظر می رسد.