مراسم بزرگداشت سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران، سخنان حاج سيد جوادي، ابراهيم يزدي، محمدرضا خاتمي، شمس الواعظين، عبدالله مومني، نرگس محمدي و..

احمد صدر حاج سيد جوادي:
تحقق آزادي‌‏هاي اساسي را بر پايه ارزش‌‏هاي اسلامي، قانون اساسي و بيانيه حقوق بشر دنبال مي‌‏كنيم

تهران- خبرگزاري كار ايران

مراسم بزرگداشت چهل و پنجمين سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران با حضور جمعي از شخصيت‌‏هاي سياسي، دانشجويي و فرهنگي كشور برگزار شد.

به گزارش خبرنگار "ايلنا"، در اين مراسم حبيب‌‏الله پيمان, عبدالله نوري, محسن كديور, اكبر گنجي، محمدرضا خاتمي، محمد بسته‌‏نگار، جمعي از نيروهاي ملي- مذهبي، جمعي از اعضاي طيف‌‏هاي مختلف دفتر تحكيم وحدت، اعضاي شاخه جوانان و حوزه شمال تهران جبهه مشاركت حضور داشتند.
احمد صدر حاج سيد جوادي، عضو شوراي مركزي نهضت آزادي در اين مراسم گفت: جمعيت نهضت آزادي ايران با سرمايه معنوي راستي، درستي، صميميت و همبستگي با مردم شريف ايران حول محورهاي اسلاميت، ايرانيت و مبارزه با استبداد سلطنتي و استيلاي خارجي بدان گونه كه پيشواي نهضت ملي ايران، دكتر محمد مصدق ترسيم كرده بود، موجوديت يافت.
وي با اشاره به برخوردهاي صورت گرفته با اين تشكل در دوران پيش و پس از انقلاب اسلامي، افزود: سران و فعالان نهضت آزادي در مسير خواست و اهداف ملت شريف ايران در شكل‌‏گيري و مديريت انقلاب اسلامي نقش موثري ايفا كردند و پس از پيروزي انقلاب نيز عهده‌‏دار و پذيراي مسووليت و خدمت شدند و نتوانستند به جمع نهضت سر و سامان دهند ولي پس از استعفاي دولت موقت، تلاش‌‏هايي براي تجديد و گسترش فعاليت نهضت صورت گرفت و سرانجام در سال 1359 دوره جديد فعاليتش با تشكيل كنگره سوم و با پيوستن افراد جديدي به آن آغاز گرديد.

وي با بيان اينكه نهضت آزادي ايران به علت پايبندي به اصول مورد اعتقادش و نقد عملكرد مسوولان كشور پيوسته زير فشار و محدوديت و ممنوعيت قرار داشته و بسياري از مسوولان و فعالان آن يك يا چند بار به زندان افتاده‌‏اند و دفتر آن چند بار توقيف شده است، ادامه داد: از محدوديت‌‏هاي ديگر مي‌‏توان به عدم امكان انتشار روزنامه، عدم امكان استفاده از مكان‌‏هاي عمومي و استفاده از رسانه‌‏هاي جمعي و جلوگيري از نامزد شدن اعضاي نهضت براي رياست‌‏جمهوري و نمايندگي مجلس و عضويت در شوراهاي شهر اشاره نمود.
صدر حاج سيدجوادي تصريح كرد: به علت وجود مجموعه‌‏اي از محدوديت‌‏ها و ممنوعيت‌‏ها، اعضاي نهضت توفيق نيافته‌‏اند كه به بخش عمده آرمان‌‏ها و هدف‌‏هايشان كه همان آرمان‌‏هاي ملت ايران در صد سال گذشته است، دست يابند ولي با وجود همه سختي‌‏ها و تنگناها، نهضت آزادي ايران همچنان كه تاكنون در برابر انواع دشواري‌‏ها ايستادگي كرده و پايداري و استوار مانده است، مصمم است كه به ياري پروردگار توانا و پشتيباني مردم شريف، مبارزه در راستاي تحقق آزادي‌‏هاي اساسي حاكميت ملت يعني مردمسالاري و عدالت بر پايه ارزش‌‏هاي اسلامي، قانون اساسي و بيانيه حقوق بشر به راهش ادامه دهد.
وي در خاتمه از همه مردم و فعالان سياسي و اجتماعي خواست با ايمان به خداوند توانا و تسلط بر نفس شيطاني، خودخواهي، خودپرستي و چيره شدن به هر گونه نااميدي، با وفاق و همدلي و شركت فعالانه و موثر و سازمان‌‏يافته در عرصه‌‏هاي عمومي، براي دستيابي به آرمان‌‏ها والاي آزادي، مردم‌‏سالاري و عدالت اجتماعي و عمومي مجاهدت و فداكاري نمايند.

***

ابراهيم يزدي:
روشنفكري ديني به خواستي فراتر از يك جريان بدل شده است

دبير كل نهضت آزادي ايران گفت: امروز روشنفكري ديني يك امر ملي است و به يك خواست فراتر از يك جريان بدل شده است.

به گزارش خبرنگار "ايلنا"، ابراهيم يزدي در مراسم چهل و پنجمين سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران، با اشاره به ويژگي اسلامي و ديني تشكل متبوع خود، گفت: روشنفكران ديني با مراجعه به متون اصلي، آموزه‌‏هاي اصلي را يافته و قالب‌‏هاي جديدي را كه در زمان حاضر قابل اجراست، استخراج مي‌‏كنند كه همين نكته توقعاتي را از نهضت آزادي ايران ايجاد كرده است.
وي تاكيد كرد: امروز ديگر تنها يكي دو نفر سخنگويان روشنفكري ديني نيستند و گروه بزرگي روشنفكري ديني را رهبري مي‌‏كنند. اين طيف هم جهان بيرون را مي‌‏شناسند و هم نسخ و متون اصلي دين را كه مي‌‏توانند قالب‌‏هاي جديد را از آن استخراج كنند.
يزدي با طرح اين پرسش كه چرا نهضت آزادي فراورده‌‏هاي تازه ديني ندارد، توضيح داد: زماني فقط مهندس بازرگان به اين نياز پاسخ مي‌‏داد ولي امروزه طيف بزرگي اين انديشه‌‏هاي جديد ديني را ارايه مي‌‏دهند، خواه عضو نهضت باشند يا نه.
وي با اشاره به گفته مهندس بازرگان مبني بر اينكه ما ايراني و مسلمان هستيم، گفت: اين عبارت به ما هويت مي‌‏داد، همچنان كه مرحوم مصدق زماني هويت ملي به ملت ايران داد.
دبير كل نهضت آزادي ايران با بيان اينكه اسلاميت و ايرانيت از زمان مصدق تا بازرگان طول كشيد تا به يك جريان تبديل شود، افزود: به همين دليل است كه امروزه كمتر كسي است كه خود را ملي و مذهبي نداند، همچنان كه مصباح يزدي, يزدي بودنش نشان از ملي بودنش دارد، هاشمي رفسنجاني هم همين طور.
يزدي ادامه داد: اينكه يك جرياني ايرانيت را به اسلاميت ترجيح دهد يا نه، مهم نيست. مهم آن است كه به بهانه يكي، ديگري را نقض نكنند.
وي در نقد عملكرد نهضت به سه محور اشاره كرد و گفت: اين ايراد را برخي به نهضت آزادي وارد مي‌‏دانند كه نتوانسته است به شكل يك سازمان توسعه بيابد. اين ايراد وارد است ولي دليل آن هم مهم است. اين عدم تشكل‌‏يافتگي سازماني به دليل فراهم نبودن شرايط اجتماعي دموكراتيك در ايران است. در جامعه پيشادموكراسي كه قانومندي وجود ندارد، انتخاباتي مثل انتخابات اتاق بازرگاني تهران برتابيده نمي‌‏شود. در شرايطي كه اعضاي حزب دائما تحت فشارند، نمي‌‏توان انتظار داشت كه نهضت شكل حزبي سازمان‌‏يافته بيابد.
وي با بيان اينكه اثرگذاري بر تحولات سياسي، ايجاد ارتباط با توده‌‏هاي مردم و بسيج مردم از جمله وظايف احزاب است، ادامه داد: در شرايط پيشادموكراسي دو وظيفه اول قابل تحقق است، همچنان كه نهضت آزادي ايران نيز بر تحولات سياسي اثرگذار بوده است و تا همين حد تحمل مي‌‏شود ولي در جوامع پيشادموكراسي نمي‌‏توان به ارتباط ارگانيكي مردم پرداخت.
يزدي با گريزي به خاطرات گذشته، يادآور شد كه مهندس بازرگان يادداشت‌‏هايي را در دوران زندان مي‌‏نوشت كه بخشي از آن قبل از انقلاب از ميان رفت و از 17-18 جزوه باقي مانده، طي اتفاقاتي سال 63، تنها يكي دو جزوه باقي ماند.
وي ادامه داد: ايراد دوم به نهضت آزادي آن است كه چرا به جنگ براي قدرت نمي‌‏پردازد، به نظر ما صحيح‌‏ترين شعار در جامعه پيشادموكراسي اين است كه به جاي شعار و وعده وعيد به مردم بگوييم كه نمي‌‏خواهيم قدرت را در دست بگيريم و جنگمان جنگ حجت است، نه قدرت. چون از جنگ قدرت بايد سياست‌‏هاي ماكياولي داشت ولي در جنگ حجت مي‌‏توان همچنان بر سياست‌‏هاي اعتمادي باقي ماند.
به گفته دبير كل نهضت آزادي ايران، سومين ايراد به اين تشكل عدم برخورداري از پايگاه اقتصادي و برنامه‌‏هاي اقتصادي است اما اين ايراد نيز در جوامع دموكراتيك مطرح است حال آنكه در جوامع پيشادموكراسي بايد مطالبات عام را مد نظر قرار داد.
وي افزود: برخي مي‌‏خواستند نهضت با مهندس بازرگان دفن شود و اين نام نيك تنها در تاريخ بماند ولي اين جريان ادامه يافت البته اخيرا دولت جديد فشارهايي را به ما وارد كرده است و به ما مي‌‏گويند كه دنبال براندازي آرام و قانوني هستيم كه من نمي‌‏دانم اساسا مفهوم اين مساله چيست؟
يزدي خاطر نشان كرد: اگر كسي مدعي است كه نهضت آزادي برانداز است، مدارك خود را به دستگاه قضايي بفرستد تا بر اساس اصل 168 محاكمه شويم.
وي همچنين به خاطره‌‏نويسي‌‏هاي برخي افراد اشاره كرد كرد كه در آن افسوس مي‌‏خورند چرا زماني كه مي‌‏توانستند اعضاي نهضت را تير باران نكرده‌‏اند.
دبير كل نهضت آزادي با بيان اينكه طي دو سال گذشته شوراي مركزي نهضت برنامه راهبردي را تدوين كرده كه در كنگره 12 به تصويب رسيده است، گفت: برنامه‌‏هاي اجرايي‌‏اي هم تدوين شده است كه در حال اجراست.
وي در خاتمه از تعامل نهضت آزادي با برخي گروه‌‏هاي سياسي خبر داد.

***

محمدرضا خاتمي: دموكراسي‌‏خواهي نهضت آزادي بعد از انقلاب وجه مميزه آن با جريان‌‏هاي سياسي است

ماشاءالله شمس‌‏الواعظين: نهضت آزادي ايران توانسته است در تحولات سياسي اثرگذار باشد

عبدالله مومني: همه مساله را نبايد به حاكميت گره زد

دبير كل جبهه مشاركت ايران اسلامي گفت: دين‌‏خواهي نهضت آزادي ايران قبل از انقلاب و دموكراسي‌‏خواهي آن بعد از انقلاب از وجه مميزه‌‏هاي اين حزب با بسياري از جريان‌‏هاي سياسي است.

به گزارش خبرنگار "ايلنا"، محمدرضا خاتمي كه حضور خود در مراسم بزرگداشت چهل و پنجمين سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران را به معناي قدرداني از حركتي دانست كه از سوي اين حزب انجام شده و براي نسل‌‏هاي بعد از آن داراي ارزش است، اظهار داشت: اينكه نهضت آزادي ايران توانسته است 45 سال به يك شيوه و در يك راه عمل كند، قابل اهميت است و مي‌‏تواند براي همه جريان‌‏هاي سياسي كشور چه موافق نهضت آزادي و چه منتقد آن، منشاء يك تجربه باشد.
وي افزود: نهضت آزادي ايران در عين حال كه بايد رويه رو به آينده داشته باشد، بايد رويه رو به گذشته نيز در پيش بگيرد چون در ايران تجربيات نسل‌‏ها انتقال نمي‌‏يابد و نهضت آزادي ايران مي‌‏تواند تجربه عظيم خود را در اختيار نسل فعلي و آينده بگذارد تا ما ديگر از صفر شروع نكنيم.
خاتمي با بيان اينكه نهضت آزادي ايران را به عنوان جرياني مي‌‏شناسيم كه در كنار ايراني بودنش، به اسلامي بودن نيز افتخار كرده است، افزود: نهضت آزادي ايران هيچ‌‏گاه حضور دين در عرصه اجتماعي را منكر نشده و از اين لحاظ حرف مهندس بازرگان مبني بر اينكه ما ايراني مسلمان و مصدقي هستيم، به معناي قائل بودن به نقش دين است.
دبير كل جبهه مشاركت ايران اسلامي با اظهار تبريك به نهضت آزادي ايران به عنوان حزبي كه قبل از انقلاب مشعل راه را روشن كرده و بعد از انقلاب اين تجربه را ادامه داده است، گفت: شايد از نهضت آزادي ايران جرياناتي بيرون آمدند كه به اين مشي اعتقاد نداشتند اما نهضت آزادي صرف‌‏نظر از اينكه به اين مشي انتقاد وارد است يا نه، آن را ادامه داده است.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، ماشاءالله شمس‌‏الواعظين، سخنگوي انجمن دفاع از آزادي مطبوعات نيز در اين مراسم عدم توجه به جوانان در نهضت آزادي ايران را از انتقادهاي وارد به اين حزب دانست و گفت: نسل بعدي نهضت آزادي ديده نمي‌‏شود بنابراين توصيه مي‌‏كنم شاخه جوانان نهضت فعال‌‏تر شود تا مسووليت حزب به نسل‌‏هاي بعدي واگذار شود.

وي با بيان اينكه عمر بلند نهضت آزادي ايران به اين حزب شخصيت نهادينه‌‏شده‌‏اي داده است كه بايد الگوي ديگر نيروهاي سياسي شود، افزود: انقلابيوني كه به سن ميان‌‏سالي خود مي‌‏رسند، نهضت آزادي ايران را ايستگاه فعاليت‌‏هاي خود قرار مي‌‏دهند. اين امر نهضت را به يك نهاد هويت‌‏بخش و ميانه‌‏رو در تاريخ معاصر تبديل كرده است.
شمس‌‏الواعظين بيان كرد: اگر روزي مي‌‏خواستم حرفه روزنامه‌‏نگاري را كنار بگذارم و فعال سياسي شوم، به طور حتم نهضت آزادي را براي فعاليت انتخاب مي‌‏كردم. طولاني بودن مدت فعاليت نهضت مي‌‏تواند با خود الگوها و سنتي را ايجاد كند تا ديگر گروه‌‏هاي سياسي از آن بهره ببرند.
سخنگوي انجمن دفاع از آزادي مطبوعات برخورداري از احزاب و نهادهاي ريشه‌‏دار را به عنوان تكيه‌‏گاه ملت و حكومت ايران بيان كرد و گفت: سوال من از حكومت اين است كه آيا با احزاب ريشه‌‏دار كه داراي سلوك مشخص هستند، مي‌‏توان بهتر كار كند يا احزاب بي‌‏هويت و قارچ‌‏گونه؟
شمس‌‏الواعظين معتقد است كه نهضت آزادي ايران با وجود همه محدوديت‌‏ها توانسته است فعاليت كند و در تحولات سياسي اثرگذار باشد.
وي در عين حال بيان كرد: اينكه گفته شود به دليل شرايط نتوانستيم به وظايف خودمان عمل كنيم، نگران‌‏كننده است.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، عبدالله مومني، سخنگوي ادوار تحكيم وحدت نيز در اين مراسم با تقدير از بنيانگذاران نهضت آزادي ايران، گفت: عملكرد نهضت آزادي در زمان حضور در قدرت قابل دفاع است در حالي كه برخي اصلاح‌‏طلباني كه وارد ساختار قدرت شدند، به دليل مشكلاتي كه وجود داشت و خطاها و اشتباهاتشان، نتوانستند به وعده‌‏هاي خود عمل كنند.

وي علت عدم گسترش احزاب را تنها به حكومت مربوط ندانست و گفت: همه مساله را نبايد به حاكميت گره زد، بخشي نيز مربوط به ناتواني و نبود تجربه كافي براي كارهاي تشكيلاتي است. گسترش فعاليت تشكيلاتي و سازمان‌‏يابي نهادهاي مدني با هدف دموكراسي ضرورت گروه‌‏هاي سياسي است.
همچنين نماينده جبهه ملي ايران نيز در اين مراسم بيان كرد كه مهندس بازرگان توانست راستي و كرامت را با سياست آشتي دهد.

***

جلال جلالي‌‏زاده: احزاب سياسي در ارتباط با حقوق قوميت‌‏ها و اقليت‌‏ها فعاليت كنند

نرگس محمدي: نهضت آزادي ايران در عرصه سياسي و روشنفكري ديني تاثيرگذار بوده است

تهران- خبرگزاري كار ايران

نماينده اصلاح‌‏طلبان كرد گفت: از همه احزاب سياسي از جمله نهضت آزادي ايران انتظار داريم كه در ارتباط با حقوق قوميت‌‏ها و اقليت‌‏ها فعاليت كنند.

به گزارش خبرنگار "ايلنا"، جلال جلالي‌‏زاده كه در مراسم چهل و پنجمين سالگرد تاسيس نهضت آزادي ايران سخن مي‌‏گفت، اظهار داشت: آنچه امروز باعث بدبيني شيعه و سني نسبت به هم شده، اين است كه روايات و سخنان افراد را به جاي اسلام نشانده‌‏ايم.
وي تصريح كرد: امروز كساني كه تنها با بحران مي‌‏توانند به زندگي خود ادامه دهند، در نقاط مختلف كشور مشغول بحران‌‏سازي هستند.
جلالي‌‏زاده با بيان اينكه نهضت آزادي ايران هيچ‌‏گاه خائن به كشور نبوده است، افزود: اينكه نهضت آزادي ايران را به دليل برخي ضعف‌‏ها مقصر بدانيم، درست نيست چون حزبي كه نشريه و تريبون نداشته باشد، نمي‌‏تواند مقصر باشد.
وي افزود: هر حزبي را بايد با شخصيت‌‏هاي آن شناخت، پيشينه نهضت آزادي شخصيت‌‏هايي مانند سحابي, طالقاني و بازرگان هستند بنابراين اين حزب مي‌‏تواند در عرصه سياسي موفق باشد.
جلالي‌‏زاده نهضت آزادي ايران را از احزاب تاثيرگذار ايران خواند و گفت: تاثيري كه نهضت آزادي ايران در دانشگاه‌‏ها و مجامع فرهنگي و سياسي دارد و حضور دبيران كل احزاب كشور در اين جلسه و شركت اين حزب در جبهه دموكراسي و حقوق بشر نشان مي‌‏دهد كه اين حزب از جايگاه خوبي بهره‌‏مند است.
وي بيان كرد: نهضت آزادي هميشه بر قانون‌‏گرايي تاكيد داشته است، موضع‌‏گيري‌‏هاي اين حزب در زمان جنگ تنها در راستاي منافع ملي بود.
بر اساس اين گزارش، نرگس محمدي، سخنگوي كانون مدافعان حقوق بشر نيز در اين مراسم گفت: نهضت آزادي ايران تنها در عرصه تحولات سياسي ايران حضور نداشته بلكه در عرصه روشنفكري ديني نيز تاثير گذاشته است.

وي توجه به پايبندي بنيانگذاران نهضت آزادي ايران از جمله بازرگان, سحابي و طالقاني به اخلاق را براي نسل كنوني مهم ارزيابي كرد و گفت: رعايت اخلاق در جامعه ايران به خصوص احزاب سياسي بسيار كم‌‏رنگ شده است بنابراين حتي تذكر اين مساله مهم است.

محمدي به نهضت آزادي ايران توصيه كرد كه به مقوله حقوق بشر به عنوان يك امر ضروري و جهاني عنايت كنند و گفت: در شرايط كنوني دو رويكرد در مورد حقوق بشر وجود دارد؛ يك رويكرد نظارتي است كه سازمان ملل انجام مي‌‏دهد و رويكرد ديگر كه جدي‌‏تر هم است، رويكرد ساختاري است كه از جمله اقدامات آن پرداختن به موضوعات فرهنگي است.
وي افزود: از نهضت آزادي ايران انتظار مي‌‏رود كه نسبت به مقوله اسلام و حقوق بشر بيشتر توجه كند. دين اسلام پوياست و حقوق بشر جهان‌‏مشمول. نهضت آزادي ايران به اين سوال پاسخ دهد كه آيا اسلام با حقوق بشر همخواني دارد يا نه؟ چه راهكاري براي اين سازگاري مي‌‏توان ارايه داد؟