گام بعدي جهان در برابر ايران، عليرضا خادمي

" نتيجه ي بيش از سه سال مذاكرات با ايران بر سر پرونده ي هسته ا ي به بن بست رسيدن مذاكرات بود " اين گفته ي كاندوليزا رايس وزير امور خارجه ي ايالات متحده بود كه به طور قطع با خرسندي از پايان ديپلماسي و اجماع جهاني كه برعليه ايران با رهبري امريكا به وجود آمده است خبر مي دهد .

بالاخره نتيجه ي سفرهاي مقامات ايالات متحده به كشورهاي اروپايي وآسيايي براي تحت فشار قرار دادن متحدانش براي در فشار گذاشتن ايران موفقيت آميز بود و به احتمال زياد در جلسه ي شوراي امنيت كه جمعه برگزار مي شود پرونده ي ايران مورد بحث و مبادله نظر براي تبيين چگونگي رهيافت هاي ديپلماتيك و عملي براي متوقف كردن فعاليت هاي هسته اي ايران خواهد بود كه با صدور بيانيه اي از طرف 15 عضو شوراي امنيت كه به شكل اجماعي ( بدون راي گيري) ضرب الا جلي 14 روزه را در دل خود دارد ايران را به همكاري هر چه بيشتر و شفاف تر با آژانس بين المللي انرژي اتمي تشويق خواهد كرد.

دليل عدم صدور قطعنامه اي شديد الحن بر عليه ايران به سردمداري ايالات متحده و دو عضو متحد و دائم شوراي امنيت ،‌ مخالفت ها ي چين و روسيه بوده است با اين استدلال كه سومين قطعنامه تند عليه ايران به منزوي شدن ايران خواهد انجاميد . دقيقا همان هدفي كه جناح تندرو در امريكا به دنبال آن بوده و براي اقناع جامعه ي جهاني از هيچ نوع كوششي فرو گذار نبوده است .

اما به عقيده ي من ايالات متحده در ادامه ي عملي كردن طرح خاورميانه ي بزرگ از موقعيت استراتژيك و حياتي ايران صرفه نظر نخواهد كرد. در همين چند روز اخير اعلام قاطع امريكا در مورد رد احتمالي مذاكرات ايران وامريكا بر سر پرونده ي هسته اي ايران نشان گر اين است كه امريكا همانند ايران قصد عدول از مواضع پيشين خود در مورد پرونده هسته اي را ندارد در صورتي كه هنوز ايران را به حل مسالمت آميز بحران هسته اي از طريق ديپلماسي تشويق مي كند. از طرفي حاضر به نشستن بر سر ميز مذاكرات با ايران در خصوص عراق است ، آن هم به دليل حفظ منافع دراز مدت خود در عراق (همانطور كه در سطور فوق اشاره اي به طرح خاورميانه بزرگ كرديم ) و از طرفي بحث در باره ي بحران هسته اي ايران را تمام شده اعلام مي كند .

همان گونه كه كميته ي روابط خارجي مجلس امريكا پيش از آن كه شوراي امنيت بيانيه ي خود را صادر كند ، با 37 راي مثبت و تنها 3 راي منفي طرحي را تصويب كرد كه تحريم گسترده اي عليه رژيم ايران را خواستار شدند كه بسياري از اعضاي كميته ي مذكور اين طرح را سرآغاز هموار كردن راه حمله ي نظامي به ايران دانسته اند. ايالات متحده به دنبال تغير رژيم حكومتي در ايران مي باشد و براي ايجاد بحران و تنش براي ايران ( چه درون كشور و چه در صحنه ي مناسبات خارجي ) به انحاي مختلف مي كوشد .

ايجاد جو رواني براي به استيصال كشاندن جمهوري اسلامي از طرف ايالات متحده كار تازه و بدعتي نو نيست اما اجماع جهاني برعليه رژيم حاكم بر ايران تقريبا بي نظير بوده و امنيت داخلي را بيش از هر زمان ديگري تهديد مي كند .در همين راستا بسياري از كشورها از بيم از دست دادن منافع و امتيازا ت خود در قبال ايران سعي در تجديد نظر و مشخص كردن مواضع و روابط خود با ايران هستند .به طور مثال روابط اقتصادي بسياري از كشورها با ايران كاهش پيدا كرده است، هر چند اين كاهش چشم گير نيست اما در آينده ي نه چندان دور افزايش چشمگيري خواهد داشت .درست زماني كه بحث تحريم اقتصادي ايران به طور جدي مطرح شد چند بانك جهاني در اقدامي به قطع روابط بانكي خود با ايران كردند ، عربستان سعودي خبر از افزايش توليد نفت به 3 ميليون بشكه در روز در صورت قطع صادرات نفت از ايران و به منظور تامين كمبود ناشي از اين اقدام را داد و امروز هم يكي از شركت هاي ژاپني تصميم خود مبني بر كاهش 15 در صدي خريد نفت از ايرا ن را اعلام كرد . همگي اين خبر ها نشانه ي اين اجماع جهاني بي مانند عليه ايران است .

شايد اگر ايران تن به خواسته هاي اروپا و امريكا داده بود كمي از ميزان سو ظن جامعه ي جهاني نسبت به فعاليت هاي هسته اي خود كاسته بود ؛ اما اتخاذ مواضع غير اصولي و غير منطقي از طرف جناح تندروي به قدرت رسيده در سياست خارجي و وضعيت وخيم حقوق بشر و آزادي هاي مدني در ايران بهترين بهانه را به امريكا و متحدانش داد تا بيش از پيش فشار هاي خود را بر ايران علني سازند .

به نظر ميرسد كه در هر صورت شوراي امنيت به رهبريت قدرتي برتر چون امريكا سعي در اعمال تحريم هاي گسترده اي بر عليه ايرا ن است كه كارشناسان و تحليل گران سياسي راه گريزي را براي ايران نمي بينند . حال بايد ديد كه نشستن بر سر ميز مذاكره با امريكا كه به دعوت آيت الله حكيم رهبر مجلس اعلاي عراق صورت گرفته مي تواند تاثيري در اتخاد تصميماتي از جانب شوراي امنيت خواهد گذاشت يا خير؟