ايران: اعتماد سازی، فيليپ دوست بلازی، يوشکا فيشر، خاوير سولانا، جک استراو، برگردان: سيامند، لوموند

اگر تنها يک هدف برای اتحاد همه دولت ها در هر سوی جهان باشد, آن همانا کوشش برای پايان دهی بر گسترش سلاح های هسته ای است. تلاش هايی که در عرصه ی بين المللی برای استقرار سيستمی معتبر به قصد پيشگيری از گسترش اين سلاح ها صورت می گيرد, در بنياد خود بر پيمان عدم گسترش سلاح های هسته ای ( TNP ) استوار است. شمار کشورهای امضا کننده ی اين پيمان بيش از هر چيز ديگری است. پايبندی اکيد به اين پيمان لازمه ی امنيت بين المللی و همينطور کارآيی نظام چند جانبه مان است.
دو سال و نيم پيش [ جمهوری اسلامی ] ايران در مقابل آژانس بين المللی انرژی اتمی ( AIEA ) مجبور به پذيرش اين شدکه به روشی پنهانی تاسيسات غنی سازی اورانيوم و توليد پلوتونيوم, که قابل استفاده در توليد سلاح هسته ای می باشند برپا داشته است. از سوی ديگر اين کشور پيش از اين ها مشغول توليد موشکهای باليستيک که قادر به حمل کلاهک هسته ای می باشند بود و همچنان به توليدات خود ادامه می دهد. به نظر می رسد [ جمهوری اسلامی ] ايران پيمان عدم گسترش را به چالش کشيده است. برای اينکه از واژه های آژانس بين المللی انرژی اتمی ( AIEA ) استفاده کرده باشيم, تحقيقات جداگانه نشان می دهد که « سياست پنهان کاری [ جمهوری اسلامی ] ايران ( ... ) موجب شده که مکررا به نقض وظايفش بپردازد».
همه ی اينها به اين نگرانی دامن می زند که برنامه ی هسته ای [ جمهوری اسلامی ] ايران, آنطور که اين کشور مدعی است, منحصر به اهداف صلح آميز نباشد. مطابق مقرراتِ آژانس بين المللی انرژی اتمی ( AIEA ) , موردِ [ جمهوری اسلامی ] ايران می بايست همان دو سال پيش به شورای امنيت سازمان ملل ارجاع داده می شد. در همان زمان ما کوشيديم راهی که به [ جمهوری اسلامی ] ايران شانس مجددی برای از ميان برداشتنِ نگرانی ها بدهد, و اثبات اينکه مقاصد برنامه ی هسته ای آنها صرفا صلح آميز است, بيابيم. شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی ( AIEA ) برای دادن فرصت به کوشش های اروپائيان در اين زمينه پذيرفت که گزارش به شورای امنيت سازمان ملل را به تعويق اندازد. هسته ی اصلی کوشش ما در آن دوران متوجه اين پيشنهاد بود که [ جمهوری اسلامی ] ايران برای بازسازی اعتماد از دست رفته, مجموعه فعاليت های مربوط به غنی سازی و بازيابی سوخت هسته ای را طی دورانی که مشغول مذاکره برای يافتن راه حلی درازمدت و قابل قبول طرفين هستيم, متوقف کند. در نوامبر سال 2004 [ جمهوری اسلامی ] ايران بالاخره اين راه را برای پيشبرد امور پذيرفت. توافق موسوم به توافق پاريس چارچوب مذاکرات ما را مشخص کرد. اين توافق نه تنها چشم انداز راه حلی دراز مدت برای معضل هسته ای در اختيار می گذاشت, بلکه راههای روابطی مستحکم تر ميان اروپا و [ جمهوری اسلامی ] ايران, از جمله در زمينه های سياسی و امنيتی و همينطور همکاری های اقتصادی و علمی را می گشود.
موضوع بسيار مهم بود, هنوز هم هست. در صورت موفقيت اين روند, اتوريته ی نظامِ مبتنی بر عدم گسترش [ سلاح های هسته ای ] قدرتمندتر از پيش می شد. بالعکس, اگر [ جمهوری اسلامی ] ايران همچنان به همان راه ادامه دهد, آسيای مرکزی و خاورميانه, که از حساس ترين نقاط جهان اند, در معرضِ خطر عدم ثبات قرار می گيرند. حکومت های ديگر نيز می توانند در پی توسعه ی توانايی هسته ای خود برآيند. پيمان عدم گسترش سلاح های هسته ای ( TNP ) و همينطور همه ی تلاش ها برای تبديل خاورميانه به منطقه ای عاری از سلاح های کشتار جمعی, امری که از نظر همه ی ما دارای اهميت بسياری است, شديدا صدمه خواهد ديد. اين امر توضيح گر حمايت وسيعی است که ما از آن بهره برديم. [ جمهوری اسلامی ] ايران در ماه گذشته با تصميم يکجانبه به از سرگيری غنی سازی اورانيوم در تاسيسات اصفهان جامعه ی بين المللی را به چالش طلبيد, که موجب قطع روند مذاکرات شد.
[ جمهوری اسلامی ] ايران اعلام می کند که در توافق با پيمان عدم گسترش سلاح های هسته ای ( TNP ) تنها به حقوق خود در زمينه ی استفاده ی صلح آميز از انرژی هسته ای, دست زده است. آنها می کوشند قضيه را به عنوان اختلاف نظری ميان جهان پيشرفته و کشورهای در حال توسعه بنمايانند.
اين استدلالات در مقابل واقعيت تاب نمی آورند. هيچ کسی قصد ندارد [ جمهوری اسلامی ] ايران را از توليد الکتريسيته توسط انرژی هسته ای محروم کند. ما حقوقی که در پيمان عدم گسترش سلاح های هسته ای ( TNP ) برای [ جمهوری اسلامی ] ايران و هر کشور ديگری به رسميت شناخته شده است را بهيچوجه زير سئوال نمی بريم. به همين دليل هم ما در ماه اوت به [ جمهوری اسلامی ] ايران پيشنهاد کرديم که در چارچوبی توافقی درازمدت حمايت و کمک های خود را برای برنامه ی هسته ای غيرنظامی آنها ارائه دهيم. اما اگر پيمان عدم گسترش سلاح های هسته ای ( TNP ) مشتمل بر حقوق است, در کنار آن شامل الزامات بسيار روشنی هم هست, و دلايل بسيار جدی ای برای اين نگرانی که بلندپروازی های هسته ای [ جمهوری اسلامی ] ايران می تواند تنها به دلايل صلح آميز نباشد, وجود دارد.

طی حدود بيست سال [ جمهوری اسلامی ] ايران فعاليت های مرتبط با غنی سازی و بازيابی سوخت هسته ای را, که در صورت موفقيت, آنها را قادر به تهيه ی مواد اوليه ی تهيه ی سلاح هسته ای می نمود را پنهان داشته است. تنها از سال 2002 با کشف دامنه ی فعاليت های پنهانی شان, آن هم تنها تحت فشار تحقيقاتی آژانس بين المللی انرژی اتمی ( AIEA ) از وجود اين برنامه سخن گفتند. [ جمهوری اسلامی ] ايران در ابتدا با تکذيب هر نوع غنی سازیِ مصالح هسته ای آغاز کرد, اما روشن شد که اين امر با استفاده از دو روش متفاوت صورت گرفته است. آنها همچنين اعلام کرده بودند که برنامه ی غنی سازی توسط سانتريفوژ از هيچ کمک خارجی ای بهره نگرفته, اما روشن شد که آنها هم مشتریِ همان شبکه ی پنهانی ای که ليبی و کره ی شمالی برای طراحی و پيشبرد برنامه های پنهانی تهيه ی سلاح های هسته ای مورد استفاده قرار داده بودند, هستند.
هيچ منطق اقتصادی ای بيانگر برپايی پايگاه هايی که در مراکز مختلف چون اصفهان و نطنز ساخته شده اند, اگر آن طور که [ جمهوری اسلامی ] ايران مدعی است اين تاسيسات صرفا به منظور تهيه ی سوخت راکتور برپا شده باشند, نيست. [ جمهوری اسلامی ] ايران هيچ مرکز هسته ای که از سوختی که قصد تهيه اش را دارد, استفاده کند ندارد. آنها تنها يک مرکز هسته ای دارند که آن هم در دست ساختمان است, که سوخت آن هم بر اساس قرارداد به مدت ده سال توسط روسيه تامين می شود. روسيه پيشنهاد کرده که سوخت راکتور را طی دوران حيات آن تامين کند, راکتوری که برای مسائل امنيتی تنها با سوخت روسی کار می کند. [ جمهوری اسلامی ] ايران هيچگونه گواهينامه ای برای تهيه ی اين سوخت توسط خودش ندارد, و اين امر هم ارتباطی با هيچ نوع استدلال منطقی و اقتصادی ندارد. ما به [ جمهوری اسلامی ] ايران پيشنهاد کرديم که به همکاری تن دهد که در صورتِ ايجاد دشواری ای برای هر کدام از تامين کننده هايش, تضمين تداوم دريافت مواد مورد نيازش را داشته باشد. سی و يک کشور در جهان مراکز هسته ای دارند, ولی اکثريت بزرگی از آنها تاسيسات بازيابی سوخت هسته ای نساخته اند, امری که نشانگر اين است که برای برپايی صنعتِ انرژی هسته ای صلح آميز داشتنِ اين توانايی الزامی نيست.
ما مذاکرات خود را با حسن نيت ادامه داديم. در اين حال [ جمهوری اسلامی ] ايران در عين اينکه با از سرگيریِ فعاليت هايی که معلق شده بود, توافقنامه ی پاريس را زيرپا گذاشت, بلکه از پذيرش پيشنهادات دقيق مربوط به توافق درازمدت که ماه گذشته ارائه داده بوديم, حتی بدون بررسی جدی امنتاع کرد. پيشنهاداتی مربوط به پروژه های بسيار بلندپروازانه در زمينه ی روابط [جمهوری اسلامی] ايران و اروپا, که از زمان انقلاب ايران در سال 1979 تا کنون ارائه شده, ايده هايی که پايه ی روابط نوين بر مبنای همکاری مشترک را بنا می نهاد.
در ابتدای هفته در نيويورک, در چارچوب سازمان ملل متحد, ما در جمع و در نشست های خصوصی, تمايل مان به ادامه ی کار با [ جمهوری اسلامی ] ايران, در زمينه ی سياست, اقتصاد, علم و تکنولوژی, و آمادگی مان به قصد يافتن راه هايی برای تداوم مذاکرات را مورد تاکيد مجدد قرار داديم. ما آگاهانه از هر نوع نظردهی عمومی در رابطه با تجاوز ايران به توافق نامه ی پاريس, که بر تنش ها بيافزايد خودداری کرديم. اما روز 17 سپتامبر رئيس جمهور احمدی نژاد در سخنرانی اش در مجمع عمومی, با سخن گفتن از « آپارتايد هسته ای » و تاکيد بر حق ايران بر گسترش تکنولوژیِ بازيابی سوخت هسته ای, بدون اينکه برای نگرانی های جامعه ی جهانی اندک اهميتی قائل شود, هيچ نوع نرمشی از خود نشان نداد.
حال همه ی پروژکتورها بر شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی ( AIEA ) در وين است که می بايست پاسخ دهند. آخرين گزارش محمدالبرادعی نتيجه می گيرد که « پس از دو سال و نيم بازرسی و تحقيقات گسترده, شفافيت کامل از جانب [ جمهوری اسلامی ] ايران کاملا ضروری است [ امری که ] هنوز تامين نشده است». اگر [ جمهوری اسلامی ] ايران همچنان به راهی که امروز در پيش گرفته ادامه بدهد, خطر گسترش سلاح های هسته ای بسيار بالا خواهند بود. ما اميدواريم که همه ی اعضای جامعه ی بين المللی متحد بمانند. اين چالشی است که در مقابل همه ی ما قرار گرفته.
فيليپ دوست بلازی, وزير امور خارجه ی فرانسه
يوشکا فيشر, وزير امور خارجه ی آلمان
خاوير سولانا, نماينده ی عالی سياست خارجی اتحاديه ی اروپا
جک استراو, وزير امور خارجه ی بريتانيا