مواظب باشيد! گوگل شما را می‌بيند! مسعود کدخدايی

اين‌همه اطلاعاتی که در گوگل انباشته شده، همه‌ی قدرتهای سياسی، اقتصادی، بازرگانی، علمی و فرهنگی جهان را به ناچار بر آن وامی‌دارد که هر روزه به‌دنبال پاسخ پرسش هايشان دست نياز به سوی آن دراز کنند. هم‌اکنون گوگل دارای بزرگترين ماشين جستجوگر جهان بر روی اينترنت است که روزانه دويست ميليون پرسش از آن می‌شود

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

(برگرفته از نوشته‌های دانمارکی)

گوگل اکنون نه تنها يکی از مرکزهای جهانی قدرت است، بلکه برآورنده‌ی نياز قدرتهای جهان نيز شده است. اين‌همه اطلاعاتی که در گوگل انباشته شده، همه‌ی قدرتهای سياسی، اقتصادی، بازرگانی، علمی و فرهنگی جهان را به ناچار بر آن وامی‌دارد که هر روزه به‌دنبال پاسخ پرسشهايشان دست نياز به سوی آن دراز کنند؛ و البته دانشجويان، آموزگاران، خريداران گوناگون، و نيز مردم عادی هم، چه برای کار و چه سرگرمی هر روزه به آن روی می‌آورند. کار تا آن‌جا بيخ پيدا کرده است که فعل تازه‌ای به‌نام "گوگله کردن" به زبان دانمارکی (و شايد زبانهای ديگر) نيز افزوده شده است.

اما گوگل چيست و چه می‌کند؟
هم‌اکنون گوگل دارای بزرگترين ماشين جستجوگر جهان بر روی اينترنت است که روزانه دويست ميليون پرسش از آن می‌شود.
گوگل در سال ۱۹۹۸ يا ۱۳۷۷ خورشيدی از سوی دو دانشجوی دانشگاه استَنفورد به نامهای لاری پیْجْ و سرگئی بریْن پايه‌گذاری شد و در کاليفرنيا قرار دارد.
بد نيست بدانيد که نام Google برگرفته از Googel است. Googel نام عددی است که رياضی‌دان آمريکايی (۱۹۵۵-۱۸۷۸) Edward Krasner در دهه‌ی ۱۹۳۰ پيدا کرد. گوگِل عبارت است از عدد يک با ۱۰۰ صفر که جلوی آن گذاشته می‌شود، يا به ديگر سخن ده است به توان صد. ادوارد کراسنر که نمی‌دانست چه نامی برای اين عدد پيدا کند دست به دامن نوه‌اش شد و او هم گفت: Googel و اين عدد به اين‌ترتيب نام‌گذاری شد. اين يک گوگل است که بنابر تصور کراسنر بی‌نهايت است:
۱۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰

گوگل يک شرکت تبليغاتی است وهدفش اين است که با نازک‌بينی هرچه بيشتر، تک تک آدمها، ويژگيها و نيازهايشان را ثبت و ضبط کرده و اين آگاهی‌ها را به شرکتهای تبليغاتی بفروشد. آنها هم با استفاده از اين اطلاعات می‌توانند با کمترين هزينه، مؤثرترين تبليغ‌ها را برای يک آدم مشخص بفرستند.
يکی ديگر از سرچشمه‌های درآمد گوگل، قرار دادن نام شرکتها و توليدکنندگان در رديف اول و در ابتدای ليستِ نتيجه‌های جستجو است. اين بی اهميت نيست که وقتی شما يک واژه را جستجو می‌کنيد، نخست چه سايت و اطلاعاتی را ببينيد. پس دارندگان سايت‌ها، با پرداخت پول بيشتر، زودتر و بيشتر در گوگل ديده می‌شوند. البته هرچه بيشتر به يک سايت مراجعه شود، مقام آن نيز در پيش گوگل بالاتر می‌رود و در رديف بالاتری در ليست نتيجه‌های جستجو قرار می‌گيرد.
تا بيستم آگوست ۲۰۰۵ گوگل توانسته بود ۸.۱۶۸.۶۸۴.۳۳۶ سايت و ۲.۱۸۷.۲۱۲.۴۲۲ تصوير و نزديک به يک ميليارد گروه خبری را در خود ثبت کند.
و اما به‌راستی گوگل چه‌کار می‌کند؟

گوگل کارهای زير را انجام می‌دهد:
جاسوسی مستقيم
جاسوسی غير مستقيم
زير نظر داشتن سراسر جهان
زير نظر داشتن شهرها
نگهداری همه‌ی نوشته‌های روی اينترنت که پاک شده‌اند
خواندن ای- ميل شما
پاييدن کامپيوترها
اکنون به‌ترتيبی که در بالا آمد، به توضيح بيشتری در هر مورد توجه کنيد.

جاسوسی مستقيم
با استفاده از گوگل، کارفرمايان می‌توانند اطلاعات مورد نيازشان و نيز، اطلاعات خصوصی و اضافی ديگری از کارکنانشان به‌دست بياورند. اگر بر روی اينترنت انتقادی از- و يا برخوردی با شما شده باشد، يا خود شما موردِ "ناجور" يا "نامربوطی" روی نِت گذاشته باشيد، می‌تواند به‌قيمت شغلتان تمام شود.
خود کارمندان هم می‌توانند با گوگل هم‌ديگر را زير نظر بگيرند. اين رد و بدل کردن اطلاعات که در يک مورد مشخص (يک فرد مشخص) بر رو ی نِت صورت می‌گيرد، در گوگل ثبت شده و برای هميشه قابل دست‌رسی خواهد بود.

جاسوسی غير مستقيم
هربار که شما در گوگل به جستجو می‌پردازيد، نشانی شما، جستجويتان و هم‌چنين زمان آن نوشته و نگهداری می‌شود. در دو سال نخست، اين اطلاعات زير نام خودِ شما، و پس از آن به‌صورت ناشناس نگهداری می‌شوند. اين اطلاعات برای زمانی نامحدود نگهداری می‌شود و با آن‌که از زير نام شما درمی‌آيد، باز هم اگر لازم شود، می‌توانند آن‌را به زير نام شما بازگردانند.

زير نظر داشتن سراسر جهان
گوگل تصويرهای ماهواره‌ای و بسيار دقيقی از سراسر کره‌ی زمين و به‌ويژه از اروپا و آمريکا در اختيار همگان گذاشته است. برای نمونه شما می‌توانيد بر شانه‌های گوگل به هرکدام از ساحلهای جهان که می‌خواهيد برويد، و در آن‌جا تا آن‌جا پيش برويد که بر روی بدنهای نيمه لخت آدمهای بر ساحل نشسته شاد و خندان، چنان زوم کنيد که پُرزهای بناگوششان را هم ببينيد. حتا اگر بخواهيد، می‌‌توانيد تا در خانه‌اشان هم آنها را همراهی کنيد.

زير نظر داشتن شهرها
گوگل شهرهای بزرگ آمريکا را عکس‌برداری کرده است. در اين عکسها می‌توان رهگذران را هم شناخت! توجه داشته باشيد که اين کار در حالی انجام می‌گيرد که روح آن آدمها هم از آن خبر ندارد! بی‌شک همه دوست ندارند که ديگران بدانند آنها کِی در کجا بوده‌اند. اما گويا که اين ديگر مشکل خود آنهاست و نه گوگل!

نگهداری همه‌ی نوشته‌های روی اينترنت که پاک شده‌اند
هرچند که بسياری از سايتها پاک، دگرگون، تعطيل و يا فراموش می‌شوند، گوگل باز هم آنها را نگه می‌دارد و همگان نيز می‌توانند آنها را باز يابند. شما می‌توانيد با فشار دکمه‌ی Cached که در زير جستجوی شما می‌آيد، به سايت‌های غير فعال راه پيدا کنيد.

خواندن ای- ميل شما
اگر شما از G-mail استفاده می‌کنيد، خيلی کوتاه و رسا: به گوگل اختيار داده‌ايد که هميشه ای- ميل شما را بخواند.

پاييدن کامپيوترها
هربار که شما از گوگل استفاده کنيد، گوگل بازگو می‌کند که شما کی هستيد. البته اين ويژه‌ی گوگل نيست، بلکه همه‌ی سايت‌‌ها کمابيش اين کار را می‌کنند. ناگفته نماند که شما می‌توانيد جلوی اين کار را بگيريد.

آينده
گوگل تا کنون توانسته است چهره‌های مردمان را به گونه‌ای سرّی در ماشين جستجوگرش پنهان بدارد. در دنيای اينترنت اين پديده‌ای نو است که بتوان به‌جای واژه‌ها، از روی تصوير به جستجو پرداخت. اما چندان به درازا نخواهد کشيد که گوگل خواهد توانست از روی عکس نيز به جستجو بپردازد.

گوگل از نردبان "دی اِن آ"ی شما هم بالا می‌رود
گوگل در يک سايت DNA هم سرمايه گذاری کرده است. اين سايت خصوصی است و هدف گوگل اين است که با گردآوری اطلاعات مربوط به "دی اِن آ"ی مراجعه کنندگان به اين سايت، بتواند به آنان که در پی "دی اِن آ"های مشابه می‌گردند کمک کند. گوگل می‌تواند از اين راه برای آنان که بيماريهای ارثی دارند و يا به دنبال بررسی‌هايی در ارتباط با "دی اِن آ" هستند، آگهی‌هايش را بفرستد.

نيش گوگل، نيش بی کين کژدم
چنان‌که گفته شد، گوگل يک شرکت تبليغاتی است که برای ماندگاری و پايداری خود در بازار رقابت جهانی، ناچار است در دايره‌ی امکانهای خويش، بهترين گونه‌‌های خدمت را به بازار پيش‌کش کند. سياست گوگل اين نيست که نقش بد و منفی را بازی کند. گوگل اطلاعات می‌فروشد و اطلاعاتِ انبارش را بنا به درخواست بازار، بسته‌بندی و پيشنهاد می‌کند. گوگل تا کنون توانسته است هرگونه شرطی را که از سوی مقامهای آمريکايی برای دست‌رسی به اطلاعاتش پيشنهاد شده، رد کند.

در پايان خوب است بدانيد که شما به‌خاطر استفاده از امکانهای اينترنتی زير که ماشين جستجوگر گوگل در اختيارتان می‌گذارد، بی‌شک و ناگزير در چنبره‌ی قدرت گوگل قرار می‌گيريد.
Blogger
Google Earth
Gmail
Picasa
Scholar
SketchUp
Google Video
YouTube

مسعود کدخدايی
lorani@gmail.com